Tuesday, January 25, 2011

კოიპერის სარტყელი





სად ხარ შინ, სად არის შენი სახლი?

ეს ალბათ ყველას გადაგვხდენია, ალბათ სადღაც შუა თინეიჯერობისას.
სად არის ჩემი ადგილი, ჩემი საცხოვრისი? გაჩნდა ეს კითხვა, და განათლების პარალელურად პასუხმაც იცვალა მასშტაბი.
ჯერ იყო " მეოთხე კატალი",
მერე თბილისი,
მერე საქართველო,
მერე საბჭოთა კავშირი,
მერე საბურთალო,
მერე დედამიწა,
მერე ჩრდილოეთ ნახევარსფერო,
მერე ევროპა თუ აზია,
მერე მზის სისტემის მესამე ოთახი,
მერე ირმის ნახტომი.

მე მაგალითად აი აქ გავჩერდი და მას შემდეგ რაც გიგანტურ მასშტაბებს სწორი ფოკუსი ვერ დავუჭირე, ისევ მზის სისტემაში დავბრუნდი.


ახლაც ასე ვთვლი - მზის სისტემაა ჩემი სახლი სამყაროში.


მე მისი ზომები სრულიად მაკმაყოფილებს, სტრუქტურაც - შუაში დიდი ბარჩხალა მზე და ცხრა პლანეტა, რომელთაგანაც ბოლო დედამიწური კილომეტრითაა დაშორებული მზისგან და ყველა მათგანს იგივე იგივე გულუხვი მზითაა მიზიდული. ჩემი სახლი პლუტონის ორბიტით შემოვსაზღვრე. ეს ხომ ჩემი, ჩვენი მზის ზემოქმედების უკიდურესი საზღვარი იყო.

მის იქით ჩემი მზის ფიზიკა მთავრდებოდა და უკიდეგანო ქაოსი იწყებოდა. ქაოსი რომელიც მხოლოდ ერთ კანონზომიერებას ემორჩილებოდა - ფიზიკას, ოღონდ არა ჩემი მზის მიზიდულობას და გამოფრქვეულ ფოტონებსა და კალორიებს.

ცოტა ხნის წინ ერთ საბავშვო საცნობარო წიგნში კოიპერის სარტყელი აღმოვაჩინე.

თურმე რომ ჩემი სამყაროს ზომა სამჯერ უფრო დიდია, ვიდრე ადრე მეგონა.

მზის გარშემო არა მარტო პლანეტები ბრუნავენ, არამედ მზიდან პლუტონამდე მანძილის გაორმაგებულ რადიუსზე მცურავი, მფრინავი თუ მოლივლივე ციური სხეულები. ანუ მზის მიზიდულობის სივრცე სამჯერ უფრო დიდია ვიდრე თვითონ მზის სისტემა.


ისინი ძალიან ბევრნი არიან, ყინულის ციური სხეულები, რომლებიც პლუტონზე შორს არიან.
ერთ წვრილმარცვლოვან ბუბლიკად ერტყმიან მზის სისტემას.
წვრილი მარცვლებში დიდები კი პლუტონის ხელანი არიან და თანაც ძალიან ბევრნი.
პლუტონს პლანეტის ტიტული თურმე ამიტომ ჩამოერთვა. თუ პლუტონს პლანეტად ვაღიარებთ, მაშინ მისნაირი და მისი ზომის 200-ამდე მზის გარშემო მოძრავი სხეულიც პლანეტად უნდა ჩავთვალოთ.
თანაც პლუტონს ერთი კომპრომატი აქვს სხვა პლანეტებისგან განსხვავებით - მისი ორბიტის სიბრტყე პლანეტების ორბიტათა სიბრტყეს აცდენილია, ცერად ბრყნავს, ზუსდად ისე, როგორც კოიპერის სარტყლის სხვა უსახელო სხეულები.
მაშ ასე, ჩვენი მზე უფრო მაგარია ვიდრე გვიხატავენ, მზის სისტემა სამჯერ უფრო დიდია, ვიდრე მეგონა.



ჩემი სახლი და მისამართი სამყაროში ახლა უფრო მნიშვნელოვანი და ვრცელია.
თანაც ამ სახლის მაცხოვრებლების ელიტაში - პლანეტებში და პლანეტათა შორის საუკეთესოზე, მესამეზე მერგო ადგილი.


მომილოცავს გაფართოება, დიიიდი ლოჯი მოგვიშენეს.

2 comments:

Anonymous said...

I am not sure where you're getting your info, but good topic. I needs to spend some time learning much more or understanding more. Thanks for wonderful information I was looking for this information for my mission.
Look into my site ... english premier league transfer news 2009

Anonymous said...

Hurrah! At last I got a website from where I be capable of really get useful facts regarding my study and knowledge.
My web blog :: chelsea transfer news 2009