ვიამაყო თუ არა სომხეთთან მეზობლობით?

გულწრფელად გეტყვით, ასეთი შკითხვა სულ ახლახან გამიჩნდა. და რადგანაც სიამაყე გრძნობაა და სომხეთის ჩვენთან მეზობლობა ბავშვობიდანვე ვიცი, ე. ი. არ მიამაყია სომხეთთან საქართველოს მეზობლობით.

არადა რატომაც არა?

მსოფლიოში 300 მდე სახელმწიფო და 500 ერი, 1500 ეთნოსი ცხოვრობს, მაგრამ კაცობრიობის ისტორია ან კაცობრიობის დღევანდელი ყოფა კინოსურათად რომ შევადგინოთ ალფა ცენტავრაზე გასაგზავნად, აღმოჩნდება, რომ:
კაცობრიობის ისტორია არაუმეტეს 50 ერს უწერია
კაცობრიობის დღევანდელ სახეს კი ასევე არაუმეტეს 50 ერი ქმნის.


ამ 50–50 (ისტორიის შემქმნელ და დღეს მქმნელ) ერებს შორის ალბათ სულ 30–ია, რომელთაც ორივე სიაში აქვთ ადგილი.
ამ ოცდაათში მოხვედრა სუპერ საპატიოა.

ჩვენ ორივე ვართ ამ სიაში, საქართველო და სომხეთი.

პრობლემა იმაშია, რომ ძალიან ახლოს ვართ ერთმანეთთან და ზედმეტად გადაჯაჭვულნი ისტორიული ქარტეხილებით, იმპერიათა მიქცევ–მოქცევებით ჩვენს ტერიტორიებზე, რელიგიებით, ნდობით და ეჭვით, ჯიბრით და შეჯიბრით, წამხედურობით და მიბაძვით, ერთმანეთისგან სწავლით, მიტევებით და დაბოღმვით.

როცა სამყარო უფრო განვითარებული იქნება, და ეს აუცილებლად მოხდება, ჩვენ ორივე აუცილებლად ვაღიარებთ ერთმანეთის კეთილისმყოფელ გავლენას, და აღმოვაჩეთ, რომ ის, რაც გვანსხვავებს, ერთმანეთის პირისპირ გვაყენებს 1–ია, ხოლო ის რაც გვაერთიანებს 10.

ჩვენი იდენტურობის შენარჩუნება ჩვენი მეზობლობის დამსახურებაა, ჩვენი არქიტექტურა, მწეროლობა, ისტორიოგრაფია, სახელოვანი ისტორიის მთავარი ფურცლები ერთმანეთის დამსახურებაა. ჩვენ ორივემ ხრამის კიდეზე გავიარეთ და რომ არ ყოფილიყო გარემოფაქტორები ისეთი, როგორიც იყო, აუცილებლად გადავცვივდებოდით. არ ვიქნებოდით ქრისტიანები, ევროპის ფორპოსტები აღმოსავლეთით.

ზღვაზე გასასვლელმა საქართველო მსოფლიოს დაუახლოვა, საქართველოს გავლით კი სომხეთი.
პრაგმატული და ქვეშეცნეული იმპულსებით სომხები ყოველთვის შეეცდებიან მიიღინ აღიარება მსოფლიოსთან და პირველ რიგში ქართველებისგან.
დღეს ჩვენ გაბუტულები ვართ, სომხები არ ითხოვენ, ქართველები არ შეაქებენ.

აქვს ამ მდგომარეობას საფუძველბი, მაგრამ როგორც ვთქვი 1 10–ის წინააღმდეგ.
ეს ერთი დოზა არ გვიშვებს ერთმანეთთან, ლიბრად გვაკრია თვალებზე. მაგრამ დრო გავა და ჩამოირეცხება.

და მაშინ საქართველოც იხეირებს და სომხეთიც:
საქართველოს ამიერკავკასიაში მტრის (რუსეთის) ზურგში (სომხეთში) ჩაბუდებული ჯარი მოაკლდება, აფხაზეთში მოკავშირე გაუჩნდება, თბილისი ამიერკავკასიის ფინანსური ცენტრის ფუნქციას დაიბრუნებს.

სომხეთი კი ისევ იგრძნობს რომ კაცობრიობის ისტორიის ერთერთი სახელოვანი ფესვია და მას მსოფლიოში მიესალმებიან. მინიმალური პაკეტი ამ გზაზე, სომხეთი მიიღებს ქართველების აღიარებას, რომ კარგი, ჭკვიანი და ნიჭიერი ხალხის სამშობლოა.
რომ თბილისი მათი დედაქალაქიცაა და რომ შედეგად მსოფლიო ოკეანემდე არც თუ უიმედოდ შორია.

და სულ ბოლოს, რომელიღაც ნარ–ონ–პან–ჟან ეტაპზე ჩვენ ქართველები ვიამაყებთ, იმითი რომ სომხეთი ჩვენი მეზობელია, და უცებ აღმოვაჩენთ, რომ ეს ხალხი– სომხები, მაგარი ხალხია. აღმოვაჩენთ რომ მსოფლიოსთვის წარსადგენ საამაყო ფოტოალბომს (ეკლესიები, ალფავიტი,ლიტერატურა, ხელოვნება, მეფეები, სახელოვანი დაძვრენები მეგაიმპერიების კლანჭებიდან, ..) თითქმის იდენტური შინაარსი ექნება მსოფლიოს თვალში.

მხოლოდ მაშინ, ბოღმის დაძლევის შემდეგ აღმოვაჩენთ რომ ჩვენი ახალდამეგობრება იმდენად ძლიერ ტანდემს შექმნის, რომ სომხეთს და საქართველოს ცალცალკე არც დასიზმრებია.


ამ დიდ გზაზე პირველი ნაბიჯი სომხების მიერ აშნებული ეკლესიების სომეხთათვის დაბრონებაა, თანაც უპირობოდ, არავითარი ვაჭრობა.