ჩემი სიკვდილი, ეხლავეთ

ეს შეცხადება განსაკუთრებულ ინტონაციას საჭიროებს.
არ ვიცი, შეიძლება ისტორიის განვლილ ეტაპზე ის ძალიან გულწრფელი იყო და ნამდვილ მწუხარებას და ელდას  გამოხატავდა, მაგრამ მეოცე საუკუნის მეორე ნახევარსა და მითუმეტეს 21-ს დასაწყისში მას მხოლოდ ირონიულ დემონსტრაციული ფუნქციაღა შერჩა. 
ადამიანები სიკვდილს გავუშინაურდით. 

მახსოვს 1982 წელს მთელი თბილისი 6 თვე ვგლოვობდით თბილისელ  ბიჭს, რომელიც წყნეთში დააყაჩაღეს, ჯინსების გახდა მოთხოვეს და ჩხუბში მოკლეს. მისი სახელი ყველამ ვიცოდით და წასულების სადღეგრძელოში ვიხსენებდით. 
თბილისის ომი, სამაჩაბლო, აფხაზეთი, მანამდე ვიდეო საშინელებათა ფილმები, მერე საინფორმაციო გადაცემებში ყველა არასაწოლში სიკვდილის დოკუმენტურად ჩვენებამ ჩვენი აგზნებადობის  ზღურბლი რამდენიმეჯერ აამაღლა. 
თუკი მაშინ შეგვძრავდა 100 მიკროვატიანი ნეგატიური  ისტორია, დღეს იგივე ეფექტი მხოლოდ მეგავატი ნეგატივით   მიიღება.
მახსოვს სკოლიდან დაბრუნებულს რადიო ( ე. წ. ხაზის რადიო) აწეულ ხმაზე მხვდებოდა და წლების განმავლობაში იმ რადიოში სხვადასხვა რადიოდადგმების ქრონოლოგიის 80% ვიღაც ქალი სულისშემძვრელად მოსთქვამდა. 
მაგრამ ამაში არაფერი იყო საშიში და განსაცდელი. მაშინდელი რადიოგანცდების 100% ჩვენი ცხოვრებისა არ იყო, იქ კიოდა ბოლშევიკის, პარტიზანის,  მშიერი პროლეტარის ცოლი. ან მემამულისგან  ნამუსწაგვრილი ქალი. 
ის კივილები რეალური მსუქანი ცხოვრებისგან კონტრასტირების კარგ ასპარეზს წარმოადგენდა მსახიობი ქალებისათვის და ისინიც ოლიმპოს სიმაღლეებს იპყრობდნენ ამ საქმეში. 

ჩვეულებრივი მოქალაქე ქალებიც ხვდებოდნენ ამ როლებში და ისინიც მაღალი ოსტატობით ართმევდნენ თავს დაკისრებულ მოვალეობას. ეს ოჯახის წევრის პანაშვიდებსა და გასვენებაზე ხდებოდა. 
ხედავ რა კარგად იტირა რუსიკომ მამამისი, რა კარგი გოგოა. ქებას არ იშურებდნენ მეზობლები. 
ზოგ თვითნაბად ფოლკლორულ ტალანტს სახელი შორს ჰქონდა გავარდნილი და მას შორეულ გასტროლებზეც უშურველად იწვევდნენ. ამ გასტროლებს რა თქმა უნდა ჰონორარი არ მოჰქონდა, მაგრამ საერთო აღტაცება და დაფასება საკმარის ანაზღაურებად იქცეოდა. 
მაშინ, როდესაც კომუნისტების მიერ მოსჯილი გვქონდა ვყოფილიყავით ბედნიერები ათეისტები და მხიარულები, ეს ქართული  ექსპრესიული დატირება რაღაც წარმართულ რიტუალად იყო ქცეული, დაუმორჩილებლობის და ეროვნული თვითიდენტობის ქვეშეცნეული გამოვლინება.

გავიარეთ. 
დღეს გულცივები ვართ, ერთ თვეში იმდენ დოკუმენტურ ტრაგედიას ვადევნებთ თავს, რამდენიც ადრე 99 წლის ასაკამდე არ მოგიწევდა. 



მაგრამ



ტრადიცია სჯულზე უმტკიცესია და, რეალურ ცხოვრებაში სიკდილთან შეხებისას ისევ იმ ბრეჟნევისდროინდელ ზასტოისდროინდელ ნაბიჯებს ვდგამთ: 
გასვენება მხოლოდდამხოლოდ საკუთარი სახლიდან ან კიდევ უარესი ეკლესიიდან. 
თუ კაცი სახლის გარეთ მოკვდა, მაგალითად საავადმყოფოში, იწყება მისი მოგზაურობა კიბეებით ზემოთ და 4 დღეში იმავე კიბეებით ქვემოთ, და ეს ყველაფერი რა თქმა უნდა მხოლოდ ადამიანთა კუნთების რესურსით. ცივილიზაცია და ტექნიკა ამ საქმეში უღონოა.
სასაფლაოები გაცილებით ძვირი უნდა იყოს ვიდრე ოჯახის ბიუჯეტს შეეფერება, ქელეხებიც. 

მაგრამ

მე კიდევ ერთი, და ამ საკითხში უმთავრესი საკითხი მაქვს განსასჯელი. 

ეს არის დამოკიდებულება ღრმა მოხუცის და ღრმა ავადმყოფის  სიკდილისადმი. 

ჩვენ მათ ისევ საავადმყოფოში მივაპწიალებთ, გადავულოცავთ რეანიმატოლოგებს და ამით " ყველაფერს ვაკეთებთ მის გადასარჩენად" 
გვავიეყდება რომ სიკვდილს გადარჩენა მხოლოდ ლიტერატურული გამოთქმაა  სინამდვილეში სიკვდილის გადავადება იგულისხმება. 
ოღონდ, თუ ახალგაზრდას სიკვდილს 60 წლით გადაუვადებს, ღრმა მოხუცს მხოლოდ 3 დღით. 
მთავარი შეცდომა, რომელსაც ამ შემთხვევაში ჩვენ, ახლობლები ვუშვებთ, არის ის, რომ შვენ ვთმობთ მოხუცთან ურთიერთობის ბოლო შანსს. 
მომაკვდავი ავადმყოფი არამარტო რეანიმაციაშია და ოჯახთან ურთიერთობის საშუალება არ აქვს, არამედ ხელოვნურ სუნთქვაზე და მედიკამენტოზური ძილის ქვეშაა. მისი სოციალური არსებობა იმ მომენტიდან წყდება, როცა ის რეანიმაციაში შეაბიჯებს. 
რეანიმაციული აპარატურა და გაწვრთნილი პერსონალი წარმატებით მოახერხებს აცოცხლონ გულფილტვი უფრო ხანგრძლივად, ვიდრე  ეს საავადმყოფოს გარეთ ეწერა ავადმყოფს, მაგრამ სოციალურ ურთიერთობათა ბოლო რეზერვი საბოლოოდ დაიკარგება. 
არადა
ის ბოლო ურთიერთობა რომ წარიმართოს ექიმის ზედამხედველობით, ურთიერთობის უნარის სტიმულაციითა და თუ საჭიროა საკმარისი ანალგეზიით, მაშინ... 
რამდენი ოქროს სიტყვა ითქმება კიდევ. 
რამხელა სიყვარული და სითბო დარჩება და წაყვება მომაკვდავს. 
ეგ როლი ჩვენ გველოდება. 
თუკი  ყოველდღიურ რუტინაში ვართ და ექიმკ, არქიტექტორი, პოლიციელი, მამა, შვილი, მეუღლე, მგზავრი, დამსვენებელი, მოქალაქე, ამომრჩეველი, მაყურებელი, მკითხველი, მსმენელი, ქვეითი, მძღოლი, მეზობელი და მეგობარი, კიდე ერთი როლი, რომლის შესრულებაც აუცილებლად მოგვიწევს ესაა - მომაკვდავი. 
ეს აუცილებლად 
მოხდება, ისევე აუცილებლად, როგორც ერთდროს იყავი ახალშობილი და ძუძუმწოვარა. 
როგორ უნდა შევასრულო მე ჩემი ეს ანონსირებული და ვერასაცდენი როლი? 

პირველ რიგში, თუკი ჩვენი ობიექტების - ღრმა მოხუცების კატეგორიაში გავედი, მაშინ ვისურვებდი: 
ბოლო 3 დღე ჰოსპისში, ოღონდ კარგად მოწყობილში, სასურვია დიდი ფანჯრით დიდ სივრცეზე, სასურველია შორს ჩანდეს გზა ან მდინარე ან ორივე ერთად. მინდა მოხერხებული ფუნქციონალური ( ადვილად წამოსაჯდომი) საწოლი, პამპერსები და ნარკოტიკი ზომიერად. 
მინდა მყავდეს ძაღლი, რომელიც ხელს ამილოკავს და ჩემებს (მეც) ყურადღებას გადაგვატანინებს საკუთარ მოულოდნელ სენტიმენტებზე. 
მინდა, ნუ ეს ყველაზე ადვილია, ყველას მოვეფერო, ვიყო კეთილგანწყობილი, შემრჩეს იუმორი, რაღაცა მქონდეს მორჩენილი ანდერძად (სიტყვიერ ანდერძად) სათქმელი. მინდა შევძლო დავარწმუნო ჩემები რომ ბედნიერი მივდივარ. მინდა ვიყო კმაყოფილი, რომ ამ ქვეყნად ვისადაც ვრჩები, კარგად არიან. 

მინდა მუსიკა, ფილმოთეკა, ალბათ ტელევიზორიც.
სიკვდილის შემდეგ არ მინდა სახლში აყვან-ჩამოყვანა. სარიტუალო ცენტრიდან მინდა გასვენება, გრაუნდ ფლოოდან. 
მინდა ხალხი მოვიდეს, ამით ჩემებიც უკეთ იქნებიან. 
მინდა ბალახი საფლავზე, ან ზღვის კენჭები, როგორიც მაქვს უკვე.

ქელეხი მინდა ფურშეტად. სკამები მაგიდისგან მოშორებით.  კარგი  ხალხი ერთმანეთს დაელაპარაკოს. თამადა შეიძლება. 



და


 პრინციპით "უსურვე სხვასაც ის რასაც საკუთარ თავს უსურვებ", მე დღეიდან 2012 წლიდან კიდევ ათწლეულები ვერ ვიქნები დაკმაყოფილებული, იმით, რომ ვერ ვუსურვებ დღევანდელ მომაკვდავს ასეთ გზას. 
მარტივი მიზეზით.
დღეს საქართველოში ასეთი ტიპის ჰოსპისები არ გვაქვს. 
ცადეს ექიმებმა, მაგრამ მოსახლეობის ფართო მასების მოთხოვნით ისინიც ჩვეულებრივ სამკურნალო რეანიმაციებად იქცა - მილებით ტრაქეაში, ვენაში, შარდის ბუშტში და..  ცნობიერების გარეშე.


აქედან დასკვნა. უნდა გავძლო კიდევ ერთიორი ათწლეული.
საანდერძო ხუმრობაა.