რჩევები სტამბულის სტუმრებს

სტამბულს 1932 წლამდე კონსტანტინოპოლი ერქვა მსოფლიოსთვის, თვითონ თავის თავს კი 4 საუკუნე უწოდებდა სტამბულს. 
სიტყვა სტამბულის სტ კონსტანტინოპოლის სტ-ია.


 
მსოფლიოში მხოლოდ ოთხია  ასეთივე იღბლიანი ადგილი,  რომელთა მნიშვნელობა მხოლოდ კონტინენტების მასშტაბით ხდება თვალსაჩინო. 

-პანამის არხი
-სუეცის არხი
-გიბრალტარის სრუტე
და
-ბოსფორის სრუტე - კონსტანტინოპოლი.

თუმცა წინა ორისგან განსხვავებით ბოსფორი და დარდანელი  ბუნებრივია, ის საჩუქარია. მათ გაჭრას არ დაჭირდა ათასობით მუშის მალარიით ან შრომის საფრთხეებით გმირული სიკვდილი, ისე როგორც ეს პანამისა და სუეცის გაყვანამ მოითხოვა.



ოთხივე ეს ადგილი შარიანი ისტორიის მქონეა: პანამისთვის იომეს ამერიკამ და ესპანეთმა, საფრანგეთმა, პანამამ.  
სუეცისთვის ინგლისმა, ეგვიპტემ, გიბრალტარისთვის ინგლისმა და ესპანეთმა, არაბეთმა მაროკომ, 

ბოსფორისთვის ბრძოლა გაცილებით მრავალსერიანი აღმოჩნდა, ის დროშასავით გადადიოდა ხელიდან ხელში. სპარსები, ბერძნები, რომაელები, ბიზანტიელები, თურქები, ჯვაროსნები, ინგლისი დროშებს აფრიალებდნენ ამ სრუტის ხელში ჩასაგდებად. 



 ბოსფორის სრუტის გასაღები კეტავს ან აღებს მსოფლიო ოკეანეს შავი ზღვის ქვეყნებისთვის: ბულგარეთი, რუმინეთი, უკრაინა, რუსეთი, საქართველო პირდაპირ, ხოლო შუა აზია, სომხეთი , აზერბაიჯანი, მოლდოვა, უნგრეთი, ავსტრია (დუნაით),  შავი ზღვის ქვეყნების გავლით უკავშირდება დედამიწას საზღვაო გზით. 
საზღვაო გზის უპირატესობა კი ყველა სხვა გზას შორის, არის სიიაფე და მიღწევადობა. 
მომავლის მსოფლიოში, სადაც საწვავს ოქროს ფასი დაედება, საზღვაო მგზავრობა   იმ პატივისცემას დაიბრჯნებს, რლმელიც მას თვითმფრინავების გამოჩენამდე ჰქონდა. 

სტამბულის  ეს  იღბლიანი ადგილმდებარეობა ანტიკური ხანიდან იცოდნენ გეოპოლიტიკური მასშტაბის სტრატეგებმა. 
კონსტანტინემ სრულიად გააზრებულად ააშენა იმდროინდელ მსოფლიო იმპერიის დედაქალაქი ამ ადგილას. 

აქ იყრიდა თავს ადამიანები, თემები, ეთნოსები,  ერები, ხალხები, მათი ნაწარმი, შემოქმედება, ცოდნა და გამოცდილება. 

ქალაქი ააყვავა როგორც ამ ქალაქის მასპინძელმა ბერძნულ- რომაულმა ჭკვიანმა და ნიჭიერმა მოსახლეობამ, ასევე, უზარმაზარი მასშტავის ვაჭრობამ. 






კონსტანტინოპოლის დაცემისა და აქ თურქების გაბატონების შემდეგ, ქალაქმა ახალი ანტურაჟი შეიძინა, სტრატეგიული პლიუსები კი არანაკლები წარმატებით გამოიყენა.

ეს ქალაქი უკვე 14 საუკუნეა იგლობალური მეგაპოლისია.

და
არის
იმ
ქვეყნის დედაქალაქი, რომლის ტერიტორიაზე შორეულ პრეისტორიულ ხანაში დაიბადა ადამიანთა ცივილიზაცია, დაიბადა ადამიანი.

აქ
- დაწერეს პირველი სიტყვები ფინიკიელებმა თიხის ფირფიტებზე
-ააშენეს ტროა ტროელებმა
-კაპადოკიაში დახატეს პირველი ქრისტიანული ფრესკა
-იმღერეს ჰარი ჰარალე ურარტუელებმა
-ააშენეს ქრისტიანებმა აია სოფია
-აქვედუკები და ბაზილიკა ცისტერნა 
-მოზაიკით მოხატეს ქორა



-აქ დაიბადნენ წმინდა ნინო და წმინდა ნიკოლოზი, რომელიც შემდეგ სანტა კლაუსად ტრანსფორმირდა და ქრისტიანულიდან ზოგადსაკაცობრიო ხატად ტრანსფორმირდა. 


იუნესკოს მიერ კაცობრიიობის კულტურული მემკვიდრეობისათვის მიკუთვნებულ, მთელ მსოფლიოში გაფანტულ 300 ძეგლთაგან 9 თურქეთის ტერიტორიაზეა. 

ოტომანთა იმპერატორის ბრძანებით აქ გადმოასვენეს დავითის xmali, მოსეს კვერთხი,
იოანე ნათლისმცემლის მკლავი და თხემის ძვალი.

აქვეა მუჰამედის ხმალი, ხელნაწერი და მოსასხამი. 


სტამბულში თავმოყრილია არამარტო სტამბულის, და თურქეთის  არამედ მთელი ოტომანთა იმპერიის ტერიტორიებიდან თურქი არქეოლოგების მიერ აღმოჩენილი პრეანტიკური და ანტიკური ექსპონატები. 
და ვინაიდან ოტომანთა იმპერია მოიცავდა შუამდინარეთის, მცირე აზიის და ეგვიპტის და ჩრდილოეთი აფრიკის მიწებსაც, სტამბულის არქეოლოგიურ მუზეუმში კაცობრიობის ისტორიას ნაბიჯნაბიჯ შეგიძლიათ მიჰყვეთ. შეგიძლიათ აღტაცდეთ ადამიანთა იმ ისტორიული ჯგუფების მიმართ,  რომლებიც ბევრ სიტუაციაში იყვნენ პირველები, აღმომჩენები, გამომგონებლები, ავტორები, კორიფეები, უბადლოები და... არანაკლებ ჭკვიანები, ვიდრე ჩვენ 21-ე საუკუნეში. 
მათი სამყარო  ძალიან პატადა იყო ჩვენს სამყაროსთან შედარებით, მაგრამ ამავე დროს უზარმაზარი უცხო და შეუცნობელი უკიდეგანო  სარტყელით იყო შემოგარსული. 
სოციალური გამოცდილება მიზერული ჰქონდათ ფაუნას  კი ჩვენზე უკეთ იცნობდნენ.
ქმნიდნენ და წერდნენ წესებს, კანონებს, დებდნენ ხელშეკრულებებს, სჯიდნენ და ასამართლებდნენ მტყუანებს და დაზარალებულებს, ზრუნავდნენ საერთო სარგებლობის ინფრასტრუქტურის მოწყობაზე, პატივს სცემდნენ გარდაცვლილებს და იმედოვნებდნენ ამინდისა და სიცოცხლის ღმერთების გულის მოლბობის. 

ეს ყველაფერი თავმოყრილია სტამბულის არქეოლოგიის მუზეუმში, რომელიც სტამბულის ბრენდ სანახაობებში დაღლილთ, შეიძლება გამოგრჩეთ კიდევაც. არ შეიძლება, გიკრძალავთ სტამბულიდან წამოსვლას არქეოლოგიური მუზრუმის უნახავად.

აუცილებელი სანახაობები, რომლებიც უჩემოდაც იცით და აუცილებლად ნახავთ: 
აია სოფია, სულთან ახმედი, ისტორიულ იპოდრომს ისედაც ნახავთ, მათ შუაა. 
გრანდ ბაზარი  

ადგილები, რომლებიც ძალიან კარგია თუ მოინახულებთ : 
გალათას კოშკი
ტაქსიმი
პრინცის კუნძულები
დოლმაბახჩე


სასტუმრო: 
ჩემი გამოცდილება ასეთია, სასტუმრო უნდა აიღოთ სულთანახმედზე, ისე რომ აია სოფიასა და სულთანახმედს ფანჯრიდან ხედავდეთ, დილის " შვედური" საუზმე კი ვერანდაზე უნდა გქონდეთ, საიდანაც ფანტასტიკური ხედი გარანტირებული გექნებათ.



მგზავრობა
ტრამვაი იაფია და მოსახერხებელია, 
ტაქსი ძვირია.


ტრამვაის პლიუსებში შემყავს ის, რაც ადრე პარიზის მეტროზე დავწერე - მასპინძელ ადამიანებთან საყოფაცხოვრებო სიტუაციაში ერთადყოფნის სიხარული. 
ტაქსი ამას ვერ მოგცემს. 
ტრამვაი ადამიანების გალერეაა. 
სტამბულის ტრამვაის ვაგონში რწმუნდები, რომ ცივილიზაციათა, კონტინენტთა, კულტურათა     და რელიგიათა გადაკვეთაზე იმყოფები. და ეს ძალიან საინტერესოა. 



კვება

ერთხელაც (საღამოს, შეღამებულზე ჯობია)  აუცილებლად უნდა მიაკითხოთ რესტორანს. 
მე გირჩევთ მოძებნოთ რესტორანი ვერანდაზე, საიდანაც აია სოფია და სულთანახმედი კარგად ჩანს. 
მე ესეთი რესტორანი საკმაოდ იაფი მეჩვენა რესტორნისთვის. 
ჩვეულებრივი კვება კი დაიწყება შვედური საუზმით, რომლითაც დაუღალავად უნდა დაიტვირთოთ. ეს ძნელი არაა, როგორც წესი უველაფერი გემრიელია. 
სადილი, ვახშამი, წახემსება წინასსარდაუგეგმავ ადგილებში მოგიწევთ, მაკდონალდსები და კინგბურგერები ხშირად შეგხვდებათ, ერთი ორჯერ შეიძლება ცდუნდეთ, იგივეა რაც ჩვენთან, მაგრამ მე გირჩევთ თუ ჩქარობთ დააფასოთ  ცხვრის შაუდმა და დონერები, თუ დაჯდომის დრო გაქვთ ენდეთ უსახელო ( ჩვდნთვის უსახელო) კერძებს, რომელთა დიდი არჩევანიდან ( დიდ ჩამწკრევებულ ოთხკუთხა ქვაბებში) კომბინაციას შენ თვითონ ამოირჩევ. 

სითხე მიიღეთ იმაზე მეტი, ვიდრე გწყურიათ, იყიდეთ სახლისთვის ( ნომრისთვის) 2-3 ლიტრიანი წყალი, წვენი და განზავებული სვით. ამით თქვენს ფეხებს მეტი ძალა მიეცემა ქალაქში 
მოძრაობისას და თქვენც უფრო ხალისიანნი იქნებით.

ფრეში თუ სქვოში, შენს თვალწინ გამოწურული ბროწეულის ან ფორთოხლის წვენები უგემრეიელესია, შეიძლება ძვირი მოგეჩვენოს 5 ლირა ერთი ჭიქისათვის, მაგრამ თუ დააკვირდები რომ,  ის ეფენდი ერთი ჭიქის ასავსებად 5 - 6 ულამაზეს სანატურმორტე ბროწეულს  თხლიშავს, მიხვდები რომ ძვირი არ არის. 


სიტყვები რომლებიც უნდა იცოდე: 
თეშექულე მადლობა
ეფენდი ბატონო
თამამ დათანხმება, მოწონება
სალამ  
იახში
არკადაშ მეგობარო